کنترل بیولوژیک چیست؟ | توضیح کامل روش‌ها و مزایا

کنترل بیولوژیک آفات یکی از روش‌های زیست‌سازگار و پایدار در مدیریت آفات کشاورزی است که با استفاده از حشرات مفید و شکارگر مانند کفشدوزک‌ها، بال‌توری‌ها و زنبورهای پارازیتوئید، به کاهش جمعیت آفات کمک می‌کند.  این حشرات به جای استفاده از سموم شیمیایی، آفات را به‌طور طبیعی کنترل کرده و تعادل اکولوژیکی را برقرار می‌کنند. بزرگ‌ترین محدودیت استفاده از دشمنان طبیعی آفات، حساسیت این حشرات به سموم شیمیایی است.

با توجه به خطرهایی که سموم شیمیایی برای این حشرات مفید و شکارگر دارند، در کنار کنترل بیولوژیک آفات، تنها می‌توانیم از انواع آفت‌کش‌های گیاهی و ارگانیک مانند آفت‌کش گیاهی ماریا پرو استفاده کنیم.  در ادامه، به معرفی برخی از مهم‌ترین حشرات مفید و شکارگر و جنبه‌های مختلف چرخه زندگی، تغذیه، شکارچیان، محیط مناسب برای پرورش آن‌ها، زمان‌های فعالیت و خطرات احتمالی برای این حشرات می‌پردازیم. همچنین درصورت نیاز، برای کسب اطلاعات بیشتر، با شماره «۰۹۳۹۹۶۸۹۹۰۵» تماس بگیریم.

مهم‌ترین حشرات شکارگر و دشمنان طبیعی برای کنترل بیولوژیک چیست؟

حشرات متعددی ازجمله کفشدوزک‌ها، بال‌توری‌ها و زنبورهای پارازیتوئید توان شکار آفات و حفاظت از محصولات را دارند. در این بخش فهرستی از تمام حشرات کاربردی کنترل بیولوژیک را نام می‌بریم.

1. کفشدوزک‌ها

2. بال‌توری‌ها

3. زنبورهای پارازیتوئید

4. شته‌خوارها

5. عنکبوت‌ها

6. سِن‌های شکارگر

7. کنه‌های شکارگر

حال که می‌دانیم حشرات مفید در کنترل بیولوژیک چیست، در ادامه تمام این حشرات را توضیح می‌دهیم.

۱. کفشدوزک‌ها

«کفشدوزک‌ها» (Ladybird Beetles) حشرات کوچکی با بدن گرد و محدب و با رنگ‌های متنوع، به‌طور معمول قرمز یا نارنجی با خال‌های سیاه هستند. این حشرات دارای بال‌پوش‌های سخت و بال‌های غشایی زیرین هستند. همچنین، اندازه کفشدوزک‌ها به‌طور میانگین ببین ۰/۸ تا ۱۸ میلی‌متر است.

طول عمر کفشدوزک‌ها به‌طور معمول بین ۱ تا ۲ سال است، اگرچه بیشتر آن‌ها در حدود ۱ سال زنده می‌مانند.  این حشرات در طول سال، بسته به شرایط محیطی مانند دما و رطوبت، ۲ تا ۳ نسل تولید می‌کنند.

کفشدوزک‌ها بیشتر در مناطق معتدلی مانند آمریکای شمالی و اروپا یافت می‌شوند، اما در سایر نقاط دنیا نیز به خوبی پراکنده شده‌اند.  این حشرات به‌ویژه در مزارع کشاورزی و باغ‌ها به‌عنوان کنترل‌کننده طبیعی آفات نقش دارند.  در ادامه، مراحل سه‌گانه چرخه زندگی کفشدوزک‌ها را معرفی می‌کنیم.

1. تخم: ۳ تا ۷ روز

2. لارو (شبیه سوسک کوچک خاکستری): ۱۰ تا ۱۴ روز

3. شفیره: ۷ تا ۱۰ روز

4. بالغ: ۳ تا ۱۲ ماه

کفشدوزک‌ها از پسیل‌ها، شته‌ها، کنه‌ها، مگس‌های سفید و سایر آفات نرم‌تن تغذیه می‌کنند.  این حشرات، توانایی شکار بالایی دارند و به‌طور میانگین، قادر به خوردن ۵۰ تا ۶۰ پسیل در طول روز هستند.

کفشدوزک‌ها می‌توانند آفات را در مرحله لارو و حشره بالغ شکار کنند. همچنین پرندگان، مارمولک‌ها و عنکبوت‌ها شکارچیان اصلی کفشدوزک‌ها هستند. یکی دیگر از توانایی‌های کفشدوزک‌ها، قابلیت پرواز و جست‌وجوی فعال برای یافتن طعمه است.  این حشرات، به محیط‌های آفتابی و پوشش گیاهی متراکم برای تخم‌گذاری نیاز دارند. در ادامه، شرایط نگهداری کفشدوزک‌ها را به‌طور کامل معرفی می‌کنیم.

1. دما: ۱۸-۲۵ درجه سانتیگراد

2. رطوبت: ۶۰ - ۷۰ درصد

3. نور: ترجیحاً ۱۴ تا ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی

برای تغذیه کفشدوزک‌ها، در صورت کمبود پسیل، می‌توان از شته‌ها یا تخم بید آرد استفاده کرد. به‌طور کلی، کفشدوزک‌ها در طول روز فعال‌تر هستند و در هوای گرم‌تر بیشترین فعالیت خود را دارند.  بسیاری از سموم شیمیایی برای کفشدوزک‌ها خطرناک هستند اما خطرناک‌ترین سموم شیمیایی برای این حشرات، شامل «کلرپیریفوس» (Chlorpyrifos)  و «کارباریل» (Carbaryl) می‌شود.

 این حشرات شکارگر به‌راحتی در محیط‌های باغی و گلخانه‌ای پرورش می‌یابند و می‌توانند از محصولات مراقبت کنند.  در ادامه، نحوه استفاده از کفشدوزک‌ها برای کنترل بیولوژیک باغ، گلخانه یا زمین کشاورزی را معرفی می‌کنیم.

1. رهاسازی در اوایل صبح یا اواخر عصر

2. پخش یکنواخت در سطح گیاهان آلوده

3. تکرار رهاسازی هر ۱-۲ هفته تا کنترل کامل آفت

توجه داشته باشیم که اقلیم مناسب برای کفشدوزک‌ها، اقلیم‌های معتدل است.  در نتیجه، این حشرات مفید در برابر گرمای شدید و خشکی آسیب‌پذیر هستند.

۲. بال‌توری سبز

«بال‌توری سبز» (Green Lacewings) حشراتی با چرخه زندگی کوتاه هستند که در طی ۴ تا ۶ هفته از تخم تا بالغ شدن طی می‌شود. این حشرات، در سال بین ۲ تا ۵ نسل تولید می‌کنند و بیشتر در مناطق گرم و مرطوب مانند آمریکای شمالی، اروپا و برخی نواحی آسیا زندگی می‌کنند.  بالتوری‌های سبز به‌طور معمول، در گلخانه‌ها و مزارع برای کنترل آفات حضور دارند و به‌ویژه به مناطق مرطوب و خنک علاقه‌مند هستند. در ادامه، چرخه زندگی بالتوری‌های سبز را معرفی می‌کنیم.

1. تخم: ۳ تا ۶ روز

2. لارو: ۱ تا ۲ هفته

3. شفیره: ۷ تا ۱۰ روز

4. بالغ: چند هفته تا چند ماه

دما یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر سرعت رشد و نمو مراحل مختلف چرخه زندگی بالتوری سبز است. افزایش دما به‌طور معمول باعث کوتاه‌تر شدن مدت زمان هر مرحله می‌شود و همچنین، رطوبت مناسب برای رشد و نمو بالتوری سبز ضروری است. لاروهای بال‌توری سبز از شته‌ها، شپشک‌ها و تخم‌های آفات تغذیه می‌کنند.  این حشرات مفید و شکارگر، به‌طور عمده از سوی انواع عنکبوت‌ها و پرندگان طبیعی تحت خطر هستند و شکار می‌شوند.

 همچنین، محیط‌های خنک‌تر و پوشش گیاهی متراکم برای تخم‌گذاری بال‌توری سبز ایده‌آل است.  بال‌توری‌های سبز لارو و بالغ در طول روز فعالیت دارند و انواع سموم شیمیایی مثل «پیرتروئیدها» (Pyrethroids)  و «ایمیداکلوپرید»(Imidacloprid)  برای بال‌توری سبز مضر هستند.  

درصورتی‌که با انواع شته‌ها و شپشک‌ها در باغ و گلخانه مواجه هستیم، می‌توانیم از بال‌توری‌های سبز برای مقابله استفاده کنیم.  برای پرورش بالتوری‌های سبز، می‌توانیم لارو آن‌ها را تهیه کرده و با مخلوط تخم یا بالغ «بید آرد» (Ephestia kuehniella) و عسل و مخمر آن‌ها را تغذیه کنیم.

۳. زنبورهای پارازیتوئید

«زنبورهای پارازیتوئید» (Parasitic Wasps) و به‌ویژه «زنبورهای پارازیتوئید انکارسیا» (Encarsia formosa) با ظاهر بسیار ریز، بدن‌های مشکی و شکم‌های زرد و قهوه‌ای شهرت دارند. زنبورهای پارازیتوئید دارای بدن‌های باریک و کشیده‌، دو جفت بال غشایی، شاخک‌های بلند و مفصل‌دار و اندازه‌ای در حدود ۰/۶ تا ۱۵ میلی‌متر هستند.

چرخه زندگی زنبور پارازیتوئید

به‌طور معمول چرخه زندگی خود را در ۲ تا ۳ هفته طی می‌کنند و می‌توانند در طول سال تا ۷ نسل تولید کنند.  این حشرات در سراسر جهان پراکنده هستند اما بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری دیده می‌شوند.  آن‌ها به دلیل توانایی کنترل طبیعی آفات، به‌خصوص در محیط‌های کشاورزی، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. در ادامه، چرخه ز زندگی زنبورهای پارازیتوئید را معرفی می‌کنیم.

1. تخم: ۲-۳ روز

2. لارو: ۷-۱۴ روز

3. شفیره: ۷-۱۰ روز

4. بالغ: ۱-۴ هفته

زنبورهای پارازیتوئید تخم‌های خود را در بدن میزبان‌های آفات مثل مگس سفید، شته و پروانه‌ها می‌گذارند و لاروهای آن‌ها داخل بدن آفت رشد می‌کنند. همچنین دسترسی به غذای کافی و مناسب برای لاروها بسیار مهم است. به فرایند قرار دادن تخم در پوره‌ حشرات میزبان، پارازیته کردن آفات گفته می‌شود.  زنبورهای پارازیتوئید به‌صورت متمرکز توانایی پارازیته کردن پوره‌های سفیدبالک و کنترل جمعیت آن‌ها را دارند.  هر زنبور ماده، می‌تواند تا ۲۵۰ تخم بگذارد.

 با پیشرفت روند رشد تخم زنبورها در بدن میزبان، حشره میزبان نابود می‌شود.  البته زنبورهای پارازیتوئید علاوه بر پارازیتیسم کردن سفیدبالک‌ها، از این آفت برای تغذیه خود نیز استفاده می‌کنند.  

انواع زنبورهای پارازیتوئید

زنبورهای پارازیتوئید تنوع بسیار زیادی دارند و بر اساس ویژگی‌هایی مانند اندازه، شکل ظاهری، میزبان و محل تخم‌گذاری به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در این بخش به برخی از مهم‌ترین خانواده‌های زنبورهای پارازیتوئید اشاره می‌کنیم.

• زنبورهای پارازیتوئید «Braconidae»

• زنبورهای پارازیتوئید «Ichneumonidae»

• زنبورهای پارازیتوئید «Chalcididae»

شرایط نگهداری از زنبور پارازیتوئید

در ادامه، شرایط نگهداری زنبورهای پارازیتوئید را معرفی می‌کنیم.

1. دما: ۲۰-۲۷ درجه سانتیگراد (بهینه: ۲۵ درجه)

2. رطوبت: ۵۰-۸۵ درصد

3. نور: نیاز به ۱۲ تا ۱۴ ساعت نور در طول روز برای فعالیت (حداقل ۱۰ ساعت در روز)

همان‌طور که گفته شد، زنبورهای پارازیتوئید اصلی‌ترین شکارچی طبیعی سفیدبالک هستند و همچنین، عسلک تولیدشده از مگس سفید نیز جزو غذاهای این زنبورها است.  به‌طور کلی زنبورهای پارازیتوئید به دمای پایین حساس هستند.  به‌طوری که در دماهای زیر ۱۸ درجه سانتی‌گراد فعالیت این زنبورها کاهش می‌‌یابد.  همچنین، زنبورهای پارازیتوئید در برابر بسیاری از سموم شیمیایی و حتی بقایای سموم باقی‌مانده بر برگ درختان نیز آسیب‌پذیر و حساس هستند.

شیوه رهاسازی زنبورهای پارازیتوئید

رهاسازی هفتگی به مدت ۳ الی ۴ هفته انجام می‌شود. برای این کار، از کارت‌های حاوی پوره‌های پارازیته شده در گلخانه‌ها استفاده می‌کنیم. به‌طور معمول، با توجه به شدت آلودگی، بین ۱ تا ۵ زنبور برای هر متر مربع کافی است.  در ادامه، نحوه رهاسازی از زنبورهای پارازیتوئید را معرفی می‌کنیم.

1. زمان مناسب برای رهاسازی: بهترین زمان برای رهاسازی انکارسیا فرموزا زمانی است که جمعیت سفیدبالک‌ها در ابتدای افزایش است.

2. تراکم رهاسازی: تعداد زنبورهای رهاسازی شده باید متناسب با سطح آلودگی به سفیدبالک باشد.

3. تکرار رهاسازی: ممکن است برای کنترل کامل سفیدبالک‌ها، نیاز به تکرار رهاسازی انکارسیا فرموزا باشد.

همچنین، پرندگان و عنکبوت‌ها شکارچیان طبیعی زنبورهای پارازیتوئید هستند.  برای پرورش زنبورهای پارازیتوئید، باغ‌ها با پوشش گیاهی متنوع و وجود آفات مناسب، بهترین محیط برای رشد آن‌هاست.  زنبورهای پارازیتوئید بیشتر در طول روز فعال هستند و انواع سموم سیستمیک مانند ایمیداکلوپرید برای این زنبورها بسیار خطرناک هستند.  زنبورهای پارازیتوئید برای کنترل آفات مانند شته‌ها و مگس‌های سفید در باغ‌ها و مزارع کشاورزی بیشترین کاربرد را دارند.  

۴. شته‌خوارها

حشرات «شته‌خوار» (Aphid Midge) حشراتی با طول عمر کوتاه هستند که به‌طور معمول بین ۱ تا ۲ ماه زنده می‌مانند.  این حشرات می‌توانند بسته به شرایط محیطی و حضور شته‌ها، چندین نسل در طول سال تولید کنند. شته‌خوار بیشتر در مناطق مرطوب و معتدل مانند آمریکای شمالی، اروپا و آسیا یافت می‌شود و به‌ویژه در محیط‌های باغی مرطوب و سرسبز فعالیت دارند.

حشرات شته‌خوار در مرحله رشدی لارو، به‌طور عمده از شته‌ها تغذیه می‌کنند.  به‌طور کلی، پرندگان و سایر حشرات شکارچی، این حشرات را تهدید می‌کنند.  حشرات شته‌خوار در محیط‌های مرطوب و پوشیده از گیاهان رشد می‌کنند و به‌طور معمول، در غروب و شب‌ها فعال هستند.  انواع سموم شیمیایی ازجمله پیرتروئیدها و کارباریل برای شته‌خوارها مضر هستند.  همان‌طور که از نام این حشرات نیز آشکار است، از شته‌خوارها برای کنترل طبیعی شته‌ها در باغ‌ها و مزارع کوچک استفاده می‌کنیم.

۵. عنکبوت‌ها

عنکبوت‌ها (Spiders) موجوداتی شگفت‌انگیز با تنوع زیستی بسیار بالا هستند. طول عمر این بندپایان هشت‌پا بسته به گونه می‌تواند از چند ماه تا چند سال متغیر باشد. به‌طور معمول در طول یک سال، گونه‌های عنکبوت ۱ تا ۲ نسل تولید می‌کنند. عنکبوت‌ها در تمام نقاط کره زمین، به جز قطب جنوب، پراکنده هستند و توانایی سازگاری با محیط‌های مختلفی از جمله جنگل‌ها، بیابان‌ها و حتی مناطق شهری را دارند. تغذیه عنکبوت‌ها به‌طور عمده از حشرات کوچک‌تر مانند شته‌ها، پروانه‌ها و مگس‌های سفید تشکیل می‌شود.

از طرف دیگر، بسیاری از پرندگان، مارمولک‌ها و حتی برخی گونه‌های دیگر عنکبوت‌ها شکارچیان طبیعی آن‌ها هستند. این بندپایان معمولاً در محیط‌هایی با پوشش گیاهی متنوع و وجود حشرات فراوان، به خوبی رشد و تکثیر می‌یابند. اکثر گونه‌های عنکبوت ترجیح می‌دهند در شب فعال باشند و به شکار بپردازند.

«عنکبوت‌ها»  (Spiders) طول عمری متغیر دارند که بسته به گونه می‌تواند از چند ماه تا چند سال باشد.  این حشرات به‌طور معمول در طول سال ۱ تا ۲ نسل تولید می‌کنند.  عنکبوت‌ها در تمام قاره‌ها به‌جز قطب جنوب یافت می‌شوند و می‌توانند در محیط‌های متنوعی از جنگل‌ها تا مناطق شهری زندگی کنند.

متأسفانه، سموم شیمیایی مانند «دیازینون» (Diazinon) و «مالاتیون» (Malathion) می‌توانند برای عنکبوت‌ها بسیار مضر باشند و جمعیت آن‌ها را کاهش دهند. با توجه به نقش مهم عنکبوت‌ها در کنترل آفات طبیعی، حفظ جمعیت آن‌ها در محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. در کل، عنکبوت‌ها شکارچیانی بسیار مؤثر هستند و در کنترل جمعیت آفات در محیط‌های باز مانند باغ‌ها و مزارع نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.

۶. سِن‌های شکارگر

«سِن‌های شکارگر» (Predatory Bugs)، حشراتی کوچک با بدن نرم و بال‌هایی قدرتمند هستند. این حشرات شکارگر به دلیل نقش مهمی که در کنترل بیولوژیکی آفات دارند، بسیار مورد توجه کشاورزان و باغداران قرار گرفته‌اند. سِن‌های شکارگر با تغذیه از آفات مختلف، از جمله شته‌ها، تریپس‌ها، کنه‌ها و تخم حشرات، به حفظ سلامت گیاهان کمک می‌کنند

اندازه این حشرات به‌طور معمول بین ۲ تا ۵ میلی‌متر است. چرخه زندگی سن‌های شکارگر شامل سه مرحله تخم، پوره و بالغ است اما مرحله پوره خود به ۵ مرحله جداگانه تقسیم می‌شود.

انواع سِن‌های شکارگر

در ادامه، سه نژاد از مهم‌ترین انواع سِن‌های شکارگر را معرفی می‌کنیم.

• «ماکرولوفوس» (Macrolophus Pygmaeus): این گونه از سن‌های شکارگر یکی از مهم‌ترین دشمنان بیولوژیک سفیدبالک‌ها هستند.

• «اورئوس» (Orius Spp): این گونه از سن‌های شکارگر به عنوان شکارچی تریپس‌ها، شته‌ها و تخم حشرات شناخته می‌شود.

• «نابیس» (Nabis Spp): این گونه از سن‌های شکارگر طیف وسیعی از آفات را شکار می‌کند، از جمله شته‌ها، کنه‌ها و تخم حشرات.

ویژگی‌های سن‌های شکارگر

با توجه به اشتهای زیاد و فعالیت بالای سِن‌های شکارگر، این حشرات در کنترل آفات نقش ویژه‌ای دارند. در بخش پایین، مهم‌ترین ویژگی‌های سِن‌های شکارگر را معرفی می‌کنیم.

• اندازه کوچک: سن‌های شکارگر به‌طور معمول، اندازه بسیار کوچکی دارند و به همین دلیل به راحتی می‌توانند در بین گیاهان حرکت کنند و به شکار خود دسترسی پیدا کنند.

• چرخه زندگی کوتاه: چرخه زندگی این حشرات نسبتاً کوتاه است و در نتیجه می‌توانند به سرعت جمعیت خود را افزایش دهند و به کنترل آفات کمک کنند.

• اشتهای زیاد: سن‌های شکارگر اشتهای سیری‌ناپذیری دارند و می‌توانند تعداد زیادی آفت را در طول عمر خود شکار کنند.

• تحرک بالا: این حشرات بسیار فعال هستند و به راحتی می‌توانند در بین گیاهان حرکت کنند و همچنین، به دنبال طعمه بگردند.

• مقاومت بالا: سن‌های شکارگر نسبت به شرایط محیطی مختلف مقاوم هستند و می‌توانند در دما و رطوبت‌های مختلف به زندگی خود ادامه دهند.

سن‌های شکارگر گزینه بسیار مناسبی برای نابودی پسیل‌ها بوده و قادر به شکار در تمام مراحل رشدی پسیل هستند.  همچنین، تحرک بالا و توانایی جست‌وجوی فعالانه طعمه باعث می‌شود که سن‌های شکارگر، یکی از بهترین حشرات برای کنترل بیولوژیک محسوب شوند.

شرایط نگهداری و پرورش سِن‌های شکارگر

برخی از گونه‌های سن‌های شکارگر می‌توانند از شیره گیاهان نیز تغذیه کنند.  در ادامه، شرایط نگهداری از این حشرات مفید را بیان می‌کنیم.  

• دما: ۲۰-۲۸ درجه سانتیگراد

• رطوبت: ۶۵-۷۵ درصد

• نور: ۱۴-۱۶ ساعت روشنایی

به‌طور عمده، سن‌های شکارگر از انواع آفات مانند پسیل، شته، یا تخم پروانه « Ephestia kuehniella» تغذیه می‌کنند.  

در ادامه، نحوه استفاده از سِن‌های شکارگر را معرفی می‌کنیم.  

نکات مهم در رهاسازی سن‌های شکارگر

سن‌های شکارگر را می‌توان به صورت مستقیم در مزارع، گلخانه‌ها و باغ‌ها رهاسازی کرد. همچنین، سن‌های شکارگر را می‌توان با سایر روش‌های کنترل بیولوژیک مانند استفاده از کفشدوزک‌ها یا زنبورهای پارازیتوئید ترکیب کرد تا نتایج بهتری حاصل شود. در ادامه، با نکات مهم در رهاسازی این حشرات آشنا می‌شویم.

• رهاسازی در اوایل صبح یا اواخر عصر

• توزیع در نقاط مختلف گیاه، به ویژه نزدیک کلنی‌های پسیل

• به‌طور معمول ۱-۲ سن شکارگر برای هر متر مربع کافی است

سن‌های شکارگر حساسیت زیادی به انواع سموم شیمیایی دارند و همچنین، تخم‌گذاری موفق و زاد و ولد این حشرات مفید تنها در محیط‌های مرطوب اتفاق میوفتد.

۷. کنه‌های شکارگر

«کنه‌های شکارگر» (Predatory Mites) با ظاهری بسیار کوچک، شبیه به کنه‌های تارتن اما به‌طور معمول با حرکت سریع‌تر مشخص می‌شوند.  اندازه این کنه‌ها در حدود ۵/۰ میلی‌متر بوده و چرخه زندگی آن‌ها شامل ۴ مرحله تخم، لارو، پروتونمف، دئوتومنف و بالغ می‌شود.  کنه‌های شکارگر به‌صورت تخصصی در شکار کنه‌های تارتن دو لکه‌ای فعال هستند و درصورتی‌که طعمه فراوانی وجود داشته باشد، به‌سرعت تکثیر می‌شوند.  در ادامه، شرایط نگهداری این کنه‌ها را معرفی می‌کنیم.

• دما: ۲۰-۳۰ درجه سانتیگراد (بسته به گونه)

• رطوبت: ۶۰-۸۰ درصد

• نور: تحمل شرایط نوری متفاوت

همان‌طور که گفته شد، کنه‌های شکارگر به‌صورت متمرکز از کنه‌های تارتن تغذیه می‌کنند اما در صورت کمبود کنه‌های تارتن دولکه‌ای در باغ، گرده گیاهان نیز جزو منابع غذایی این کنه‌ها محسوب می‌شود.  در ادامه، نحوه به‌کار بردن کنه‌های شکارگر را در جایگاه کنترل بیولوژیک بیان می‌کنیم.

1. رهاسازی در اوایل آلودگی کنه تارتن دولکه‌ای

2. پخش یکنواخت روی برگ‌های آلوده

3. به‌طور معمول ۵-۱۰ کنه شکارگر برای هر متر مربع کافی است.

محیط مناسب برای پرورش حشرات مفید

برای جذب و پرورش حشرات مفید در باغ، محیط باید به‌گونه‌ای باشد که این حشرات بتوانند به‌راحتی تخم‌گذاری کرده و از منابع غذایی خود استفاده کنند.  در ادامه، سه ویژگی مهم و ضروری محیط برای پرورش انواع حشرات مفید را معرفی می‌کنیم.  

تنوع گیاهی: وجود گیاهان گلدار متنوع به جذب حشرات مفید کمک می‌کند.

محیط‌های بدون سموم: استفاده از سموم شیمیایی باید به حداقل برسد، زیرا بسیاری از حشرات مفید به سموم حساس هستند.

آب و هوای مناسب: بیشتر حشرات مفید در دماهای معتدل و محیط‌های مرطوب بهترین عملکرد را دارند.

خطرناک‌ترین سموم شیمیایی برای حشرات مفید

بیشتر سموم شیمایی برای حشرات خطرناک و حتی کشنده هستند، به‌همین دلیل، استفاده از این سموم می‌تواند باعث از بین رفتن حشرات مفید و هدر رفتن زحمات ما در پرورش آن‌ها شود.  از آن‌سو، انواع آفت‌کش‌های گیاهی و ارگانیک طوبایو مانند آرتمیزیا اکو، هیچ‌گونه خطری برای حشرات مفید ندارند.  در ادامه، برخی از خطرناک‌ترین سموم شیمیایی را نام می‌بریم.

• «پیرتروئیدها» (Pyrethroids): این گروه از سموم، سیستم عصبی حشرات را تحت تأثیر قرار داده و برای بیشتر شکارگران مضر هستند.

• «ایمیداکلوپرید» (Imidacloprid): این سم به‌عنوان یک آفت‌کش سیستمیک، باعث مرگ بسیاری از حشرات مفید می‌شود.

• «دیازینون» (Diazinon): این سم که به‌طور معمول در کنترل حشرات استفاده می‌شود، برای بسیاری از حشرات مفید کشنده است.

فهرست بهترین دشمنان طبیعی و حشرات مفید برای پرورش در باغ چیست؟

برای پرورش حشرات مفید در باغ، انتخاب گونه‌هایی که در کنترل طبیعی آفات نقش مؤثر و اهمیت زیادی دارد.  برخی از بهترین گزینه‌ها را در ادامه معرفی می‌کنیم.

1. سِن‌های شکارگر: برای کنترل انواع پسیل، شته و تخم پروانه‌ها.

2. کفشدوزک‌ها برای کنترل شته‌ها و انواع پسیل‌ها.

3. بال‌توری‌های سبز برای مقابله با آفاتی مانند شته‌ها و شپشک‌ها.

4. زنبورهای پارازیتوئید برای کنترل شته‌ها و مگس‌های سفید.

5. شته‌خوارها برای مقابله با شته‌ها در باغ‌های کوچک.

نکات کلی برای استفاده موفق از عوامل کنترل بیولوژیک

حال که به‌طور کامل با انواع حشرات مفید و شکارگر برای کنترل بیولوژیک آفات آشنا شده‌ایم، در ادامه فهرستی از مهم‌ترین نکات استفاده از این حشرات را بیان می‌کنیم. 

1. شناسایی دقیق آفت: قبل از استفاده از هر عامل کنترل بیولوژیک، آفت را به درستی شناسایی کنیم تا مطمئن باشیم که کنترل بیولوژیک ما اثربخش خواهد بود.

2. تغذیه مناسب: استفاده از انواع رژیم‌های غذایی مصنوعی یا میزبان‌های جایگزین به تولید انبوه حشرات مفید کمک می‌کند.

3. زمان‌بندی مناسب: عوامل کنترل بیولوژیک را در مراحل اولیه و پیش از طغیان آفت و فراگیری آلودگی رهاسازی کنیم.

4. کنترل دما و رطوبت: اکثر حشرات مفید در دمای ۲۰ الی ۲۸ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۶۰ تا۷۰ درصد بهترین عملکرد را دارند.

5. شرایط محیطی: دما، رطوبت و نور مناسب را برای فعالیت بهینه عوامل کنترل بیولوژیک فراهم کنیم.

6. پایش مستمر: جمعیت آفات و عوامل کنترل بیولوژیک را به طور منظم بررسی کنیم.

7. ترکیب روش‌ها: ترکیبی از عوامل کنترل بیولوژیک و سایر روش‌های سازگار با محیط زیست را در کنار هم به‌کار ببریم.

8. صبر و پشتکار: فرایند اثربخشی کنترل بیولوژیک ممکن است زمان بیشتری نسبت به سموم شیمیایی نیاز داشته باشد، اما نتایج پایدارتری خواهد داشت.

9. کنترل بهداشت: جلوگیری از آلودگی‌های میکروبی و انگلی در محیط پرورش

10. آموزش مستمر: همواره در مورد روش‌های جدید و بهبود یافته کنترل بیولوژیک اطلاعات کسب کنیم.

حال که به‌طور کامل می‌دانیم کنترل بیولوژیک چیست و چگونه انجام می‌شود، تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری برای استفاده یا عدم استفاده از این تکنیک خواهیم داشت.

نتیجه‌گیری

استفاده از حشرات مفید و شکارگر به‌عنوان روشی بیولوژیک و پایدار در کنترل آفات، می‌تواند به کاهش نیاز به سموم شیمیایی و حفظ تعادل اکولوژیکی کمک کند.  انتخاب حشرات مناسب، آگاهی از چرخه زندگی و تغذیه آن‌ها و همچنین شناخت محیط مناسب برای پرورش آن‌ها از جمله عوامل کلیدی در موفقیت این روش است.